گلایل اردلان، رییس اداره سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس وزارت بهداشت در یک نشست خبری اعلام کرد: «براساس بررسی‌های انجام‌شده، سن بلوغ دختران کشور از 8/13 به 65/12 رسیده است.» بنا بر گفته‌های اردلان، یک سال کاهش از سن بلوغ دختران کشور، لزوم آموزش‌های باروری را نشان می‌دهد و باید از سنین پایین‌تر آموزش‌های لازم در این زمینه به دختران داده شود؛ چرا که هرچه سن بلوغ پایین‌تر باشد، اختلالات رفتاری در رابطه با جنس مخالف یا همجنس بیشتر می‌شود...
دکتر حسین حسنی بافرانی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان می گوید: خانواده‌ها باید در مورد رفتار درست با فرزندان خود به‌خصوص دختران هنگام بلوغ جنسی آگاه باشند و بی‌تفاوت از کنار آن عبور نکنند. آموزش و پرورش نیز باید به این موضوع حساسیت نشان دهد و در کتاب‌های درسی با توجه به درک دانش‌آموز، آموزش‌های لازم و ضروری بیاید.» بنا به گفته‌های نماینده مردم نایین، ورود به دوران بلوغ ورود به دنیای جدیدی است که انسان در آن با نیازهایی که پیش از این با آن روبرو نبوده است، مواجه خواهد شد و در صورت بی‌اطلاعی و نداشتن آگاهی، شرایط نامطلوب روحی - روانی پیدا خواهد کرد.»
خوش‌نیت سن 12 سال را برای بلوغ، طبیعی و آن را بی‌خطر دانست و گفت: «اگر شخصی در 12 سالگی به بلوغ برسد، هیچ خطری او را تهدید نمی‌کند و عارضه‌ای هم به دنبال ندارد اما دخترانی که قبل از 8 سالگی، چه از نظر فیزیکی و چه هورمونی علایم بلوغ در آنها دیده شود، ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند. این پدیده که به آن بلوغ زودرس می‌گویند، باعث خواهد شد ابتدا قد این کودکان بلندتر از همسن‌‌هایشان باشد ولی به دلیل بلوغ زودرس، در نهایت قد کوتاه‌‌تری خواهند داشت.»
دکتر سیدمحسن خوش‌نیت، فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار هفته‌نامه «سلامت» تغذیه مناسب و وجود امکانات رفاهی را عاملی موثر در کاهش سن بلوغ جنسی دختران برشمرد.
او می‌گوید: «نتایج تحقیقات انجام‌شده درباره بلوغ جنسی، نشان‌دهنده این واقعیت است که مسایل گوناگونی مانند رشد عقلی، اجتماعی، تجربه‌های فردی و ارزش‌های فرهنگی در کاهش سن بلوغ جنسی نقش دارند و دگرگونی‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی، وضعیت جدیدی را به‌وجود می‌آورد. آغاز بلوغ جنسی در بیشتر مواقع با رشد سریع قد و وزن همراه است و از لحاظ شدت، مدت و سن شروع از فردی با فرد دیگر تفاوت دارد.»
به تازگی نتایج مطالعه‌ای منتشر شد که نشان می‌دهد دخترانی که در خانه‌های این چنینی زندگی می‌کنند، زودتر از بقیه هم‌سن‌وسال‌های‌شان بالغ می‌شوند؛ اتفاقی که می‌تواند تا آخر عمر، زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
این مطالعه که توسط محققان دانشگاه آریزونا انجام شده، نشان می‌دهد که در خانواده‌های باثبات و آرام، بلوغ دختران در سن بالاتر اتفاق می‌افتد. بی‌بی‌سی گزارش داد از دیگر یافته های آن، این است که نمایه توده بدنی یا همان BMI دختران هم می‌تواند روی سن بلوغ آنها موثر باشد، طوری که دختران چاق‌تر، سن بلوغ پایین‌تری دارند.
همچنین دختران نوجوانی که به طور ناگهانی و زودتر از موعد دچار بلوغ جنسی می‌شوند، کمتر از سایرین می‌توانند میل جنسی خود را کنترل کنند و به همین دلیل ممکن است به سوی رفتارهای پرخطر جنسی کشیده شوند
البته از آنجا که پدیده بلوغ یک پدیده چند عاملی است، یعنی عوامل متعددی در بروز آن دخالت دارند، نمی‌توان وجود استرس و تنش روانی یا حتی چاقی را، در این مطالعه و مطالعات مشابه آن، به طور دقیق به بروز آن نسبت داد. به خصوص آن که نقش عامل ژنتیک در این میان بسیار اهمیت دارد.
بلوغ زودرس، از لحاظ روانی و اجتماعی و هم از لحاظ جسمی مشکلات زیادی را برای نوجوانان، به خصوص دختران نوجوان، به وجود می‌آورد.کم خونی، پوکی استخوان، احتمال بیشتر ابتلا به برخی انواع سرطان، به خصوص سرطان پستان بخشی از این عوارض جسمی را شامل می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد دخترهایی که زودتر از معمول بالغ می شوند، دچار عدم تعادل روانی می‌شوند و بیشتر احتمال دارد که افسردگی پیدا کنند.
وارد شدن به دنیای بزرگسالی، خیلی سریع و بدون این که مهارت های زندگی بزرگسالی را آموخته باشند یا تجربه کافی برای روبه‌رو شدن با مسئله‌های آن را داشته باشند، باعث می‌شود که آنها بیش از پیش در خطر مشکلات رفتاری مانند سوء‌مصرف مواد قرار بگیرند.
همچنین دختران نوجوانی که به طور ناگهانی و زودتر از موعد دچار بلوغ جنسی می‌شوند، کمتر از سایرین می‌توانند میل جنسی خود را کنترل کنند و به همین دلیل ممکن است به سوی رفتارهای پرخطر جنسی کشیده شوند.
اینها همه کافی نیست برای این که تلاش کنیم محیط خانه را برای کودکان‌مان، به ویژه دختران، امن و آرام کنیم و به تغذیه و فعالیت بدنی آنها هم به اندازه نمره‌های درسی‌شان بها بدهیم.
زهرا امین مجد، عضو هیات علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان و استاد دانشگاه در خصوص بلوغ زودرس و راهکارهای کاهش این مساله در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی برنا، اظهار داشت:
بلوغ زودرس در ایران در دهه اخیر رشد چشمگیری داشته است. امین مجد تاکید کرد: باید توجه داشت برخی از پیام‌هایی که در این رابطه دریافت می شوند، پیام‌های محیطی بوده و اثرگذاری آنها طیفی است. به عنوان مثال، در کلان شهرها نسبت به روستاهای دورافتاده، شدت این پیام ها بیشتر و حجم آنها بالاتر است. البته، با ورود رسانه‌های جدید (مثل ماهواره و دی‌وی‌دی محصولات روز دنیا) و ارتقای جایگاه آنها در زندگی مردم، شاهد از بین رفتن مرزهای فرهنگی و تسری ویژگی‌های کلان‌شهرها به مناطق دورافتاده‌ایم؛ اگرچه هنوز هم نمی‌توان از تاثیر محیط که شامل خانواده، مدرسه و گروه‌های هم‌آل است، چشم‌پوشی کرد.
دکتر حسین باهر نیز در گفت‌وگو با خبرنگار هفته‌نامه «سلامت» 4 عامل را در کاهش سن بلوغ جنسی موثر می‌داند: «تغذیه، سایت‌های گوناگون اینترنتی و فیلم‌های محرک، پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان و گفت‌وگو بین دختران و پسران، می‌تواند نقش عمده‌ای در کاهش سن بلوغ جنسی دختران داشته باشد.»
این رفتارشناس با بیان این مطلب که نوع تغذیه و مصرف موادغذایی هورمونی در کاهش سن بلوغ جنسی بسیار موثر است، تصریح کرد: «دوران بلوغ، از مهم‌ترین دوره‌های زندگی است. رشد نوجوانان به خصوص دختران در این دوران سرعت می‌گیرد و در نتیجه داشتن برنامه مناسب غذایی می‌تواند بلوغ جنسی را تا حدودی کنترل کند. متاسفانه تزریق هورمون‌های گوناگون به فرآورده‌های گوشتی مانند ماهی و گوشت و گرایش نوجوانان به مصرف فست‌فودها دست به دست هم داده تا سن بلوغ جنسی در ایران کاهش پیدا کند.»
دکتر باهر همچنین رواج فیلم‌های محرک در شبکه‌های اینترنتی و ماهواره‌ای را در کاهش سن بلوغ جنسی دختران تاثیرگذار می‌داند و می‌گوید: «بسیاری از سایت‌ها نیز با محتوای جنسی بسیار محرک و پخش فیلم‌های تحریک‌آمیز در شبکه‌های ماهواره‌ای باعث کاهش سن بلوغ جنسی می‌شوند. نوجوانان در این سنین به دلیل حس کنجکاوی با ورود به این سایت‌ها و مشاهده مطالب و تصاویر تحریک‌آمیز، بلوغ جنسی خود را خواسته یا ناخواسته تسریع می‌کنند بنابراین خانواده‌ها برای جلوگیری از مشاهده فیلم‌های مستهجن و استفاده از داده‌های اینترنتی، باید آنها را کنترل کنند.»
از نگاه دکتر باهر، تبادلات کلامی از دیگر عواملی است که در کاهش سن بلوغ جنسی نقش عمده‌ای دارد. گفت وگوها در مورد مسایل جنسی چه با همجنس و چه با جنس مخالف، در کاهش سن بلوغ جنسی نوجوانان تاثیرگذار است. بنا بر آمارهایی که در برخی شبکه‌های خبری منتشر می‌شود، مراوده‌های دختران و پسران و ارتباط آنها با یکدیگر از سن پایین و دوران راهنمایی شکل می‌گیرد که این روابط می‌تواند عامل مهمی در کاهش سن بلوغ باشد. این بلوغ که در دوران نوجوانی از آن به‌عنوان بلوغ کاذب یاد می‌شود، به مرور زمان به بلوغ صادق تبدیل خواهد شد. کم‌کم، شخص تمایل پیدا می‌کند با جنس مخالف خود ارتباط داشته باشد و نیازجنسی‌اش را برآورده کند.
دکتر باهر می‌گوید: «پوشش دختران نقش بسیار مهمی در کاهش سن بلوغ جنسی آنها دارد. لباس‌های چسبان و تنگ و فشار این لباس‌ها روی برخی از اندام‌ها می‌تواند بسیار محرک باشد که متاسفانه ما بی‌تفاوت از کنار این مسایل عبور می‌کنیم. پوشیدن لباس‌های چسبان، باعث می‌شود دختران زودتر از زمان تعیین‌شده به بلوغ جنسی برسند بنابراین خانواده‌ها باید در انتخاب لباس برای فرزندان به خصوص دختران خود نیز دقت کرده و آنها را به پوشیدن لباس‌های نسبتا آزاد تشویق کنند.»
بنا بر گفته‌های دکتر باهر، رفتارشناس، رعایت اخلاق زناشویی زن و شوهر از همان ابتدای زندگی، می‌تواند تاثیر بسزایی در رفتار و تربیت فرزندان آنها داشته باشد. از بین رفتن قباحت‌ها و جایگزین شدن وقاحت‌ها، بیان مسایل جنسی در حضور کودکان و بی‌تفاوتی بزرگترها نیز از عواملی است که در کاهش سن بلوغ جنسی بی‌تاثیر نیست. رعایت شئونات، احترام گذاشتن به یکدیگر، حفظ حرمت، ارائه راهکارهای مناسب به فرزندان به‌خصوص دختران راهنمایی مربیان در مراکز تحصیلی و آموزشی و آشناکردن دختران با مسایل بلوغ جنسی، آن هم به صورت دقیق و برنامه‌ریزی شده، می‌تواند از خطرهای کاهش سن بلوغ جنسی پیشگیری کند.
منابع:
هفته نامه سلامت
همشهری
برن
اخذ: تبیان
کلمات کلیدی:
